anemia
obniżenie stężenia Hb we krwi poniżej wartości zabezpieczającej właściwe utlenowanie tkanek i narządów; + obniżenie Htk, RBC czasem w normie; WHO: <13 g/dl u M, < 12 g/dl u K
anemia u ciężarnych
stężenie Hb < 11 g/dl w I i III trymestrze; < 10,5 g/dl w II trymestrze
anemia rzekoma
z rozcieńczenia elementów morfotycznych krwi w zwiększonej objętości osocza wskutek przewodnienia lub podczas ciąży
objawy anemii
głód tlenowy - stoponiowo postępjące osłabienie, obniżenie tolerancji wysiłku, duszność, infekcje; kołatania, tachykardia, bóle wieńcowe, zastoinowa niewydolność krążenia, czynnościowy szmer skurczowy nad dwudzielną; senność, zawroty, szumy, mroczki; bladość skóry i błon śluzowych
przyczyny anemii
-nieefektywna hematopoeza [szpik] - (rbc/hb)
-zwiększone niszczenie rbc we krwi obwodowej/ wychwytywanie w nadczynnej śledzionie (zwiększony rozpad/skrócenie przeżycia rbc)
-ostra utrata krwi
niedokrwistość aregeneracyjna
zaburzenie produkcji rbc w szpiku - obniżenie RET we krwi obwodowej
anemia regeneracyjna
odczynowe pobudzenie erytropoezy szpikowej -> retykulocytoza (czasem erytroblasty we krwi obwodowej) [ostra utrata krwi/ nadmierne niszczenie rbc]
podział morfologiczny anemii
MCV i MCHC
-mikrocytowa hipochromiczna
-makrocytowa hiperchromiczna
-normocytowa normochromiczna
anemia mikrocytowa
gł nied Fe - przewlekła utrata krwi - nadżerki i wrzody żołądka, guzy jelita grubego, hemoroidy, miesiączka- też prawidłowa, wege
-MCV <80fl - proporcjonalne do nasilenia anemii
-MCHC <30 g/dl
-RDW >16% - zwiększony rozrzut objętości rbc
-rbc może być w normie
-w rozmazie - mikrocytoza, hipochromia, anizocytoza, poikilocytoza, krwinki tarczowate, anulocyty, owalocyty
niedobór Fe względny
wzrost zapotrzebowania - ciąża, laktacja, szybki wzrost
anemia makrocytowa
gł nied wit B12, rzadziej kw. foliowego; zespół mielodtsplastyczny, choroby wątroby, alkoholizm, niedoczynność tarczycy, leki cytotoksyczne, przeciwwirusowe, przeciwdrgawkowe; rzadko - aplazja szpiku, ostre białaczki, szpiczak
-mogą też przebiegać anemie regeneracyjne ze znaczną retikulocytozą - hemolityczna/pokrwotoczna
-rozmaz - makrocytoza, megalocyty, owalocyty, megaloowalocyty, lakrymocyty, nakrapianie zasadochłonne w erytrocytach, ciałka Howell-Jolly'ego, pierścienie Cabota
odczyn megaloblastyczny = odnowa megaloblastyczna
zaburzenia morfologiczne ukł erytroblastycznego (upośledzona synteza DNA) - nied wit B12/ kw foliowego
+ hipersegmentacja jąder granulocytów, trombocytopenia, duże płytki
makrocytoza bez odnowy megaloblastycznej
przewlekłe choroby wątroby, niedoczynność tarczycy, aplazja szpiku, zespołu mielodysplastyczne, ciąża, anemia ze znaczną retykulocytozą - MCV rzadko > 110fl
niedobór wit B12
ch. Addisona-Biermera, niedobory pokarmowe, upośledzone wchłanianie wit B12 (po resekcji żołądka, neo p.pok., PZT), niepełne wykorzystanie (leki -neomycyna), przyspieszone zużycie (szpiczak, choroby mieloproliferacyjne, tasiemczyce)
+ leukopenia, małopłytkowość
niedobór kwasu foliowego
zespół złego wchłaniania, makrocytowa anemia ciężarnych - ciąże mnogie, niedobory dietetyczne, choroby wątroby, alkoholizm
+ leukopenia, małopłytkowość
anemia Addisona-Biermera
-MCV zazwyczaj > 110fl
-MCHC >35 g/dl
-RDW może być w normie
-rbc bardziej obniżona w stosunku do Hb
anemia normocytowa, normochromiczna
w przebiegu chorób układowych
zaburzenie erytropoezy szpikowej / skrócenie czasu przeżycia rbc we krwi obwodowej
-pokrwotoczne, przewlekłe choroby zapalne, neo, PNN, choroby endokrynologiczne, aplazja szpiku, wyparcie prawidłowej erytropoezy przez klon białaczkowy, włóknienie szpiku, hemoliza, nadczynna śledziona, wczesny okres anemii z nied Fe
-prawidł MCV, MCHC, RDW
-rozmaz - polichromatofilia, eliptocyty, sferocyty, fragmentocyty, erytroblasty, aglutynacja rbc (autoprzeciwciała), rulonizacja (szpiczak)
-przy zaburzeniu erytropoezy szpikowej - granulocytopenia, małopłytkowość
RET zmniejszenie
anemia o char centralnym - aplazja szpiku/ zwłóknienie, ostre białaczki, chłoniaki, NN
retikulocytoza
mechanizm obwodowy anemii - zespół hemolityczny, pokrwotoczna
diagnostyka anemii
-wywiad chorobowy
-badanie fizykalne + obecność objawów głodu tlenowego
-porównanie poprzednich morfologii
-morf, RET, rozmaz
-ustalenie charakteru anemii (mikro, normo, makrocytowa, regeneracyjna, aregeneracyjna)
-nieprawidłowe krwinki w rozmazie
-odchylenia wbc, granulocytów, PLT, nieprawidł odsetek leukocytów, formy młode, nieprawidłowe morfologicznie